W #cleanroompogodzinach #8 Monitorowanie cząstek w cleanroom – czy da się je „zepsuć”?
W tym tygodniu podejmiemy temat monitoringu cząstek, a właściwie zadamy pytanie czy da się „zepsuć” taki pomiar?
Norma ISO 14644 wskazuje na konieczność monitorowania czystości pyłowej strefy cleanroom. Dostarcza informacji o ilości punktów poboru, sposobie wykonywania pomiarów oraz postępowania z odchyleniami.
Gdzie więc szkopuł ? Co można tu „zepsuć”?
Odpowiedź: W sposobie wykonywania badań.
Zdarza się dość często podczas spotkań szkoleniowych, że informujecie Państwo o wykonywaniu pomiarów liczby cząstek bardzo często jak na klasę czystości, w której pracujecie. Badania wykonywane są raz na dwa tygodnie, czasem częściej.
Można by rzec- WOW – cotygodniowe pomiary, cotygodniowe raporty, cotygodniowe uzupełnianie analizy trendów – przy pomieszczeniach o dużych powierzchniach właściwie konieczne było by osobne stanowisko dedykowane tylko tej czynności 😉
Czasami pobieracie powietrze w jednym punkcie pomieszczenia i jeżeli wynik jest negatywny – powtarzacie pomiar ale w miejscach wyznaczonych przez Was jako „krytyczne” – tj. np. przy drzwiach, przy nawiewnikach sufitowych, przy oknach podawczych etc.
Czasami też ilości wyznaczone przez normę, niech to będzie 16 sztuk, podzielone zostają na pomiary realizowane odstępach tygodniowych, po cztery punkty pomiarowe w tygodniu.
Wreszcie – czasem pobieracie prawidłową ilość punktów poboru w danym badaniu ale miejsca poboru wyznaczone są tylko wokół linii technologicznej i nie obejmują całego pomieszczenia.
Każda z przytoczonych sytuacji to przykład nieprawidłowo zrealizowanego monitoringu czystości pyłowej.
Oznacza to, że tak uzyskanych wyników NIE możemy wykorzystać do określenia klasy czystości pomieszczenia.
Jak więc zrobić to prawidłowo?
Zawsze pobieramy jednoczasowo tyle punktów poboru ile wskazuje tabela w normie – tak aby zachować jednolite warunki środowiskowe. Tylko wtedy wyniki są porównywalne i możliwe jest użycie ich do analizy trendów.
Dzielimy powierzchnię pomieszczenia na X równych co do powierzchni obszarów i w każdym z nich lokalizujemy punkt poboru. X to całkowita liczba punktów wynikająca z normy. Przy kolejnych pomiarach punkt w danym obszarze możemy pobrać z innego miejsca 🙂
Badania wykonujemy ZAWSZE na wysokości obszaru roboczego – badanie cząstek przy drzwiach, przy nawiewniku, wykonując przy tym uprzednio jeden pomiar „gdzieś” w miejscu reprezentatywnym pomieszczenia, nie ma sensu. Tylko wykonanie, zgodnie z normą ISO, dokładnej ilości poboru prób, daje pewność, że 90% pomieszczenia spełnia wymagania klasy czystości. Wtedy też nie musimy włączać statystyki w nasze obliczenia 😉
Sondę izokinetyczną zawsze ustawiamy w kierunku napływającego powietrza.
Odstępy czasowe pomiędzy poszczególnymi pomiarami ustalamy przy pomocy analizy ryzyka i oceny wymagań dla procesu technologicznego.
Udanych pomiarów!
#CRK#pomiarcząstek#ISO14644